Met hun vrolijke en felgekleurde snoetjes en verleidelijke geur en smaak zijn aardbeien een feest in iedere tuin en op elk bord. Maar hoe kun je aardbeien nu het beste zaaien en kweken en de aardbeien planten snoeien? Dat vertellen we je in deze blog met behulp van een stappenplan. Met praktische tips haal jij het beste uit dit groentezaad naar boven.
Aardbei: de oorsprong
De aardbei (Latijnse naam: Fragaria) is een geslacht van bloeiende planten uit de rozenfamilie en staat vooral bekend om zijn eetbare vruchten. Botanisch gezien is de aardbei een schijnvrucht. De aardbei komt oorspronkelijk van de bosaardbeien en wilde aardbeien, maar door kwekers zijn er in de afgelopen decennia steeds meer rassen bijgekweekt. Vandaag de dag bestaan er dan ook meer dan twintig soorten en van de geteelde aardbei zelfs vele honderden rassen.
Qua vruchtontwikkeling zijn er twee hoofdsoorten: eenmaaldragende rassen en doordragende rassen. Beide soorten hebben hun voordelen: eenmaaldragers geven rond juni/juli één grote opbrengst van vaak grote aardbeien. Doordragende rassen geven in de periode van juni tot september of zelfs nog later (afhankelijk van het ras) een kleinere opbrengst van vaak ook iets kleinere aardbeien. Voordeel is daarentegen dat je er wel maandenlang van kunt plukken.
Aardbeien planten
De aardbeienplant is een vaste plant en winterhard. Wintergroen is de aardbei alleen niet. De plant begint in het voorjaar veel steeltjes met daaraan de bloemtrossen (die uit zullen groeien tot aardbeien) te vormen. Na de vruchtvorming en bloei, en vaak ook al tijdens deze processen, maakt ze uitlopers. Deze uitlopers maken stekken die zich snel aan de grond hechten en zo weer een nieuwe aardbeienplant vormen.
Elke uitloper kan voor meerdere stekken zorgen, waardoor het net lijkt alsof de plant een beetje kruipt. Om te voorkomen dat er veel energie naar deze uitlopers gaat, kun je dit beter goed in de gaten houden. Want je wilt toch vooral grote planten waaraan veel bloemstengels en dus aardbeien komen?
Hoe aardbeien kweken?
Aardbeien zijn op zich makkelijk om zelf te kweken. Maar hoe lukt dat nu het best? Hieronder geven we een stappenplan om tot het beste resultaat in het zaaien, kweken, snoeien, oogsten en verzorgen van jouw aardbeien en aardbeien planten te komen.
1. Uitzaaien
Zaai de aardbeien zaadjes rond februari bij kamertemperatuur. Hert beste kun je dat doen in een kweekbak. De zaadjes hebben licht nodig dus zorg dat je ze minimaal afdekt met grond.
2. Verzorgen van de kiemen
Zaailingen houden van warmte, dus het belangrijkste is om tijdens de kiemperiode voor een constante temperatuur van 18 tot 20 graden te zorgen. Het kiemen kan een paar weken duren. Een doeltreffende manier om je aardbeien zaadjes warm te verzorgen, is door de zaden in de vensterbank te plaatsen. Houd de grond licht vochtig.
3. Verspenen
Zodra de zaailingen twee tot drie blaadjes hebben kun je ze verplaatsen naar aparte potjes (verspenen). Zet elk plantje in een potje gevuld met potgrond of compost of een mengsel hiervan tot aan de onderste blaadjes diep in de grond. De plantjes gaan dan ruim wortelen en vallen niet zo gemakkelijk om. Verspenen lukt vaak goed met een theelepeltje. Kweek ze verder bij 18 tot 20 graden Celsius.
4. Uitplanten
Omdat de aardbeien niet van koud weer houden, mogen de planten pas na IJsheiligen in de volle tuingrond gezet worden. Bij een temperatuur onder 20 graden groeien de planten niet of nauwelijks. De eerste weken buiten zullen de planten dan ook maar langzaam groeien. Om ze te laten wennen aan hun definitieve plaats zou je de planten vooraf wel af en toe buiten kunnen laten staan.
Pas ook bij het uitplanten op dat je geen wortels beschadigt, ook dat leidt het weer tot groeistilstand. Houd een plantafstand aan van dertig centimeter in de rij en zestig centimeter tussen de rij bij het planten. Plant de aardbeien niet te diep en zorg dat alleen de wortels onder de grond zitten en het hart van de plant boven de grond uitsteekt.
4. Verzorgen van de planten
Eenmaal tot plant gegroeid, hebben de aardbeien planten doorgaans niet zoveel verzorging nodig. Zet de aardbeien niet in de volle zon en scherm ze af tegen de wind. Zorg daarnaast voor een goede afwatering, want aardbeien houden niet van natte voeten.
Je kunt de bodem rondom de plant met stro bedekken om te voorkomen dat de aardbeien op de grond liggen (en gaan rotten) en om de woekering van onkruid tegen te houden. De aardbeiplant houdt van een lichtzure humusrijke grond en extra water in de zomer om mooie smaakvolle aardbeien te krijgen.
5. Stekken
Omdat aardbeien planten door de tijd heen genomen minder productief worden, moet je je aardbeienplanten vervangen na twee tot drie jaar vervangen. Uiteraard kun je nieuwe kopen, maar je kunt ook zelf stekken nemen van je oude planten. De beste periode hiervoor is midden augustus.
Pak daarvoor uitlopers waar voldoende wortels aanzitten op van de grond en zet er kleine potjes met potgrond onder. Geef ze vooral in het begin voldoende water, mest hebben ze nog niet nodig. Als de stek is geworteld, knip je deze aan beide kanten los van de moederplant. Plant de nieuwe planten tijdens de herfst of laat ze overwinteren onder glas en haal nieuwe uitlopers bij de pas geplante planten weg.
6. Plukken
Gebruik bij het plukken van aardbeien een schaartje en neem altijd het kroonblaadje mee. Dit om ziektes te voorkomen en aardbeien langer vers te houden. De oogst is afhankelijk van het ras; eenmaal dragende aardbeien oogst je in juni/juli, doordragers kun je langer plukken. Pluk aardbeien altijd voorzichtig; de vruchten beschadigen zeer snel en zijn dus ook slecht of niet te bewaren. Let bij het plukken ook op de rotte of natte of aangevreten exemplaren; verwijder ze voor ze de andere aardbeien besmetten.
7. Aardbeien planten snoeien
Aardbeien planten hoeven niet perse gesnoeid te worden maar als ze te groot worden, doe dit niet voor de winter! Als de planten zonder blad de winter in gaan, zijn ze namelijk nog veel vatbaarder voor de kou. Beter is het dan om in het voorjaar het oude, dode blad te verwijderen. De beste tijd om te snoeien is direct na de pluk.
Zelf de zaden van aardbeien planten zaaien?
Zelf ook genieten van zelfgekweekte aardbeien? Kijk in ons uitgebreide assortiment https://www.allezadenkopen.nl/zoeken/?search=aardbei voor de verschillende soorten en maten aardbeien!